Türkiye, konut sektöründe stratejik hatalar yapti

Konut sektöründe­ki asiri fiyat artisini izlenen yanlis poli­tikalara ve enflasyona bagla­yan Mars Gayrimenkul Icra Kurulu Baskani Hakan Bu­cak, sektörün yillik 300-400 bin adet ekside kaldigini be­lirtti.

“Yillik talep 1 milyonun üzerinde, üretim 500-600 bin adet. Üretemedigimiz ma­lin cezasini da fiyatla ödü­yoruz” diyen Bucak, “Insaat sektörüne karsi bir bürokra­si var” yorumunu yapti. Faiz, enflasyon gibi belirsizlikle­rin üretimi zorlastirdigini di­le getiren Bucak, “Bu belirsiz­lik bir müddet daha gidecek gibi. Denge kurulmazsa gay­rimenkul gelistiricisinin in­saat yapma hevesi azalacak” diye konustu.

Konut fiyatla­rinda bir iki yil düsüs bek­lemeyen Bucak, “Ancak bazi bölgelerde fiyatlar özellikle kiralama noktasinda çok sis­ti. Ortodoks ekonomiye geçi­lirse bu köpüklerdeki inisler baslar. Gelisen bölgeler, otur­mus bölgelerdeki fiyatlar ko­lay kolay düsmez. Artis ise maksimum enflasyon oranin­da olur” dedi.

Kamunun po­litikasinin fiyatlari düsürme üzerine olmamasi gerektigi­ni ifade eden Bucak, sunlari söyledi: “Konut politikalari­ni fiyatlari düsürmeye yöne­lik yaparsaniz üretim olmaz. Barinma krizi baslar. Devlet konut fiyatlarini düsürmeye yönelik degil de dogru talep ve arzi dengeleyecek konut poli­tikalari gelistirip fiyatlari sa­hanin belirleyecegi bir politi­ka gelistirmeli.”

Gayrimenkul sektörünün orta ve uzun vadede en çok kazandiran yatirim enstrü­mani oldugunu söyleyen Bu­cak, söyle devam etti: “Son 10 yilin ortalamasina baktigi­mizda borsa yüzde 18, dolar yüzde 24, euro yüzde 21, altin yüzde 29, gayrimenkul ise yüz­de 33,81 getirmis. Simdi uzun vadede gayrimenkul bütün diger finansal enstrümanla­ra göre her zaman daha iyi ge­tiri getiriyor.”

“Sektör tikandi”

Gayrimenkulü toparlama, büyüme, hiper arz ve düsüs olarak 4 evreye ayi­ran Bucak, “Toparlama ile bü­yüme evresinde yakalarsaniz çok iyi. Ama büyümeden hiper arza geçerse orda stok oluyor. 2017 örneginde oldugu gibi; 2 milyon konut üretildi, 700 bini satildi. Bu yil kamunun kampanyalariyla dönemiydi ama hiper arza geçemedi. Hi­per arza geçmeniz için ekono­minin iyi gitmesi, belirsizlik olmamasi lazim. Dolayisiyla sektör tikandi” diye konustu.

“Türkiye stratejik hatalar yapti”

Deprem söylentilerinin ya­ninda Ruslar’in fiyatlardan ra­hatsiz oldugu için Türkiye ye­rine Dubai gibi bölgelere yö­neldigini ifade eden Bucak, “Yabancilara pesinatlar yüzde 50’den basliyor. Orda ise yüz­de 5 pesinat. Rus medyasinda da Türkiye’ye karsi karalama yapiliyor. Bali, Tayland, Mon­tenegro, Dubai gibi bölgelere kayma basladi. Ruslar’a ayda 2 bin-2 bin 500’lere yakin sa­tis yaparken simdi bin 200’le­re kadar düstü” dedi.

Dünyada 400 milyar euroluk bir ulusla­rarasi gayrimenkul para akisi oldugunu aktaran Bucak, “Tür­kiye’nin burdan aldigi pay yüz­de 1,5-2. Gerçek potansiyel 40 milyar euro. Su anda bunun ek­megini Dubai, Suudi Arabis­tan, ABD yiyor. Su an Misir lis­teye ekleniyor. Türkiye emlak konusunda çok stratejik hata­lar yapti; pesinat, finans konu­sunu iyi yönetemedik” ifadelerini kullandi.

“Arsaya talep konuttan daha fazla” Imar belirsizliklerine rag­men depremin de etkisiyle arsaya olan talebin daha faz­la oldugunu söyleyen Hakan Bucak, “Özellikle son bir yil­da arsaya olan istah konut­tan fazla. Imar belirsizlikleri de çözülüp planlama sistemi getirilirse Türk halki arsaya yatirim yapmak ister, topragi seviyoruz” dedi.

“Küçük paylasimli ofislere ihtiyaç var”

Gayrimenkul sektöründe ofis arz sikintisina da dikkat çeken Hakan Bucak, “Ofisler yapiliyor ama asil ihtiyaç olan küçük ya da paylasimli ofis. Bugün satilik birçok bos ofis binasi var. Fiyatlar 25 milyon dolardan basliyor. KOBI, bunun tek katini bile alamaz ki. Ancak tek katini kiraliyor o da 550 metrekare. 550 metrekareyi 120 bin liraya kim kiralayacak? O yüzden yeni çaga uygun küçük paylasimli ofis üretimine ihtiyaç var. Mevcut ofisler talebi karsilamiyor” diye konustu.

ABD’de konut alimi yüzde 100 artti Yatirimci-acente, gelistirici-acente arasinda satis mühendisligi basta olmak üzere 47 ülkeye konut satisi noktasinda hizmet veren Mars Gayrimenkul, 3 ay önce ABD yapilanmasini tamamladi.

ABD’de yabancilarin gayrimenkul pazarindaki payini 200 milyar dolar olarak açiklayan Hakan Bucak, “Biz de ABD’de yatirim yapmak isteyen insanlara yatirim, ikametgah, vatandaslik gibi firsatlar yaratip portföy üretip Amerika'da bu politikayi dogru bir sistematik bir sekilde, güvenli bir sekilde sunmaya baslayacagiz” dedi.

ABD’de özellikle kiralamada yillik yüzde 8-10 gibi getirisi oldugunu söyleyen Bucak, 2023’ün ilk 4 ayinda 2022’ye göre Türkler’in ABD’den ev alimlarinin yüzde 100 arttigini kaydetti.