HANGI SÖZLER NIKAHI BOZAR??
1- Bosamak için kullanilan kelimeleri erkegin hanimina karsi söylemesi ile talak yani bosama hasil olur. Bosamak için kullanilan sözler iki çesittir: Açik sözler ve Kinayeli sözler.
"Sen benden bos ol", "Ben seni bosadim" gibi sözler açik sözdür. Bu sözleri, saka olarak veya sasirarak da söyledigi anda, manasini bilmese bile, bosamis olur.
"Seni biraktim, seni terk ettim" kelimeleri açik söz kabul edilir. Bir veya iki defa böyle açik sözle bosamaya, yani geri dönüsü mümkün olan bosamaya talak-i rici denir. Ama yine de üç haktan biri gitmis olur. Bu sözlerden herhangi biri bir defa söylendiginde, pisman olunmussa, eski nikaha dönmek niyetiyle haniminin elini tutar veya öperse, tekrar nikah yapmadan iki bag ile evlilige devam eder.
2- Evlilikte üç bag vardir. Yani, bosama sözleri üç defa tekrarlanirsa, "Seni bosadim, bosadim, bosadim" derse, veya "Seni üç defa bosadim" derse üç bagi birden koparmis, geri dönüsü olmayacak sekilde bosamis olur. Böyle üç kere bosayinca talak-i rici, talak-i baine dönmüs olur.
3- "Babanin evine git!", "Defol git!", "Cehenneme git!", "Senin kocan degilim artik" gibi, baska manalarda da kullanilan sözler kinayeli, kapali sözlerdir. Bu sözler, bosamak niyeti ile söyleyince bosamis olur. Buna bain talak, yani iddet müddeti içinde geri dönüsü olmayan kesin bosama denir.
Bu sekilde bosamada, iddet müddeti geçip yeniden nikah yapilmadikça bir araya gelinemez.
4- Kayinpederine "Ben senin kizini istemem, kime ister ise varsin" demek ve hanimi gezmek için izin istediginde, "Ben seni ip ile baglamadim git", "Istedigin yere gidersin. Bana hanim olmazsin" veya "Artik ben seni istemem”, "Seni bosamak istiyorum" gibi seyler söylese, bosamak niyet etmedikçe, bosamis olmaz.
5- "Sart olsun", "Diledigini yap!" sözleri, bosamak manasina kullanilan yerlerde, hanimina böyle söyleyince, niyet etmese bile, bir bain talak olur.
6- Hanimina, anam, kizim, kardesim demekle bosama olmaz. Fakat (Simdiden sonra anam, kizim veya kardesim ol) derse bosama olur. Bu bir talak-i bain olur.
7- Kinayeli sözle bosamada, bain talak iddetinde, haniminin odasina giremez. Kadin süslenemez, koku sürünemez, yabanci kadin gibi talak veren kocasindan uzak durur. Iddet sonunda yeniden nikah lazimdir.
8- Bosamada, sayi bildirilmezse bir bosama olur. Üç veya fazla sayi söylerse, üç talak ile bosamis olur. "Bedenimdeki killar adedince" veya "Denizdeki baliklar adedince" yahut "Gökteki yildizlar kadar" veya "Üçten dokuza" deyince, yine üç bosama olur.
9- Hanimini bosayan erkegin akilli ve uyanik olmasi gerekir. Sarhosun, hastanin ve tehdit edilenin sözü ile veya mektubu ile, e-maili ile, faksi ile bosama geçerli olur. Bunlar kadinin eline vardigi anda, bos olur. Yani kadin bu bosamayi ögrenince, haberdar olunca bosama gerçeklesmis olur.
10- Delinin, bunagin, bayginin, uyuyanin ve hastalikla ve kizarak dalgin olanin söylemesi ile bosama olmaz. Kizarak dalgin olmak, söyledigini bilmemek demektir. Bu da iki türlü olur:
a) Manasini bilmeden, kast ve arzu etmeden söyleyince, bosama olmaz. Bu kinaye sözler içindir. Yoksa açik kelime ile yani seni bosadim dese, kast ve arzusu olmasa bile yine talak vaki olur.
b) Manasini bilerek ve isteyerek söyleyip, sonra söyledigini bilmemek, hatirlamamaktir. Bu sözünü iki sahit isitip, sonra söylerlerse, bosama olur. Yani seni bosadim der, fakat sonra bunu hiç hatirlamaz, sen böyle demistin denilince hayir ben hiç hatirlamiyorum, böyle bir sey söylemedim derse, eger iki sahit, evet biz duyduk bu hanimini bosadi derse, o zaman bosama vuku bulur. Demezlerse, adam inkâr ettigi için bosama vaki olmaz.
11- Hiç iliski olmamis veya bir odada veya tenha bir yerde hiç beraber kalinmamis ise, bir kere bosayinca, kadin iddet beklemeden ayni gün bile, baskasi ile evlenebilir.
12- Kocasina veya baskalarina dili ile, hareketleri ile sikinti veren, herhangi bir farzi yapmayan, mesela farz namazlari kilmayan, fuhus süphe olunan kadini bosamak sart degildir müstehaptir, bosamak iyi olur.
13- Farzi yapmayan mesela namazin farz olduguna inandigi halde kilmayan kadini bosamamak günah degildir. Kocasinin ona güzellikle namaz kildirmaya çalismasi gerekir, çalismazsa günaha girer.
Evlilik vazifesini yapamayan, mesela büyü yapilmis, iliskiden aciz olan erkegin hanimi ayrilmak isterse, bunu bosamasi vacip olur.
14- Hanimini baska baska üç zamanda birer kere bosarsa, üç defa (Bos ol) veya (Bosadim) derse yahut bir defa (Üç kere bosadim) derse, geri dönüsü olmayacak sekilde nikâh bozulmus olur.
Bu kadini tekrar alabilmek için, hulle lazim olur. Hulle demek, iddet zamani geçtikten sonra kadin baska erkekle nikâhlanip, dügün olup, iliski olup, o erkek de bosayip ve bundan sonra, tekrar iddet zamani geçmek demektir. Ancak bundan sonra, birinci kocasi yeni bir nikâhla tekrar alabilir. Bu konuda bir hadis-i serif meali söyledir:
(Âdetli degilken bosanan kadin, baska bir erkekle evlenmedikçe ve o erkek de onu bosamadikça, eski kocasiyla evlenmesi helâl olmaz.) [Taberanî]
Bir âyet-i kerime meali de söyledir:
(Eger erkek kadini, üçüncü defa bosarsa, ondan sonra kadin bir baska erkekle evlenmedikçe onunla evlenmesi kendisine helal olmaz. Eger bu kisi de o kadini bosarsa, [her iki tarafin da] Allah’in sinirlarini muhafaza edeceklerine inandiklari takdirde, yeniden evlenmelerinde beis yoktur. Bunlar Allah’in koydugu sinirlaridir.) [Bekara 230]
Hulle ise, bir erkek için zillettir, asagiliktir. Allahü teâlâ, erkeklere bosamak hakkini verdiyse de, bu hakki gelisi güzel kullanmamalari ve kadinlar, erkeklerin elinde oyuncak olmamalari için, erkeklere bu hulle zilletini yüklemistir. Hulle korkusundan Müslüman bir erkek, bosama lafini agzina bile alamaz. Aile arasinda bosanmak lafi, sakasi olamaz.
Üç talakla bosanan kadin, iddet zamani geçtikten sonra baska bir erkekle evlenip, o erkek de, zifaftan sonra bunu bosamadikça ve tekrar iddet zamani geçmedikçe eski kocasiyla evlenemez.
Böyle bir durumda, ilk nikâhlari Sâfiî’ye uygun yapilmamissa, baska biriyle evlenmeye gerek kalmadan, Sâfiî mezhebi taklit edilerek, Sâfiî’ye uygun nikâh yapmalari caiz olur. (Redd-ül-muhtar)
15- Korkutmak için saka için de olsa bosama sözlerini hiç kullanmamali. Hatta ayrilmaya karar verilse bile yine bos ol, bosadim kelimelerini hemen kullanmamali. Daha sonra ayrilmaktan vazgeçilebilir. Yakinlariyla dostlariyla istisare edip ayrilmaya kesin karar verildikten sonra bir talak vermeli. Hiçbir zaman üç talak birden vermemeli. Zaten üç talak birden vermek bid’at ve haramdir.
16- Iddet, bosanmadan sonra, kadinin yeniden evlenmesi haram olan zamandir. Ilk temizlik basindan, üçüncü hayzin sonuna kadar olan zamandir. Hayz görmüyorsa, talak için üç ay, ölüm için dört ay on gündür.
17- Hanima karsi iyi huylu, güler yüzlü olmali. Onun yanlis hareketlerine, akla uymayan sözlerine ve islerine sabretmelidir. Onunla tatli konusmali. Onun seviyesine ve aklina uymalidir. Onunla sakalasmali, oynamalidir. Yemede, giyinmede, gücü yettigi kadar eli açik olmalidir.
Dinimizde, kadinlarin bilmesi farz olan seyleri, elbette ögretmelidir.
Haniminin giyinmesinde, evden disari çikmasinda, çok siki davranmamali ve basi bos da birakmamalidir. Kendini ve hanimini süpheye, iftiraya düsürecek hallerden sakinmaya çok önem vermelidir. Hanimini, yabanci erkeklerin bulundugu yerlere göndermemeli, yabancilari görmesine mani olmalidir.
Ev isleri ile vakit geçirmesi, onun zevki olmali. Ona sert davranmamali. Saka olarak da, kizgin olunca da, hiçbir zaman bosamak lafini agza almamali, bir defa daha evlenmek lafi etmemelidir.